Vertebroplasti ameliyatı, özellikle osteoporoza bağlı gelişen omurga çökme kırıklarının tedavisinde kullanılan modern ve minimal invaziv bir cerrahi yöntemdir. Günümüzde yaşlı bireylerde, kemik mineral yoğunluğunun azalması sonucu gelişen omurga kırıkları hem ağrı hem de hareket kısıtlılığına neden olur. Geleneksel yöntemler (istirahat, korse, ilaç tedavisi) her zaman yeterli sonuç vermez. Bu nedenle vertebroplasti ameliyatı, hastaların ağrısını hızlı bir şekilde azaltmak ve erken mobilizasyonu sağlamak açısından önemli bir tedavi seçeneği haline gelmiştir.
Vertebroplasti Ameliyatı Nasıl Yapılır?
Vertebroplasti ameliyatı, lokal veya genel anestezi altında gerçekleştirilen, genellikle 30–60 dakika süren bir işlemdir. Cerrah, floroskopi (canlı röntgen) eşliğinde, ince bir iğne yardımıyla kırık omur gövdesine ulaşır. Ardından polimetilmetakrilat (PMMA) adı verilen özel kemik çimentosu, düşük basınçta omur içine enjekte edilir. Bu çimento birkaç dakika içinde sertleşerek omuru stabilize eder.
Sonuç olarak omurga yapısı güçlenir, ağrı büyük oranda azalır ve hasta çok kısa sürede ayağa kalkabilir. Vertebroplasti ameliyatı, özellikle ileri yaştaki veya genel cerrahiye uygun olmayan hastalar için yüksek başarı oranı ve düşük risk profiliyle öne çıkar.
Uygulama Alanları
Vertebroplasti ameliyatı sadece osteoporotik kırıklarda değil, aynı zamanda tümöre bağlı metastatik lezyonlar, multipl miyelom, travmatik kompresyon kırıkları ve ağrılı vertebral hemangiomlar gibi durumlarda da uygulanabilir. Bu yöntem, konservatif tedaviye rağmen ağrısı devam eden ve hareket kabiliyeti sınırlanan hastalar için oldukça etkili bir seçenektir.
Vertebroplasti ve Kifoplasti Arasındaki Fark
Vertebroplasti ameliyatı ile sıkça karıştırılan kifoplasti, teknik olarak benzer olsa da bazı farklılıklar içerir. Vertebroplastide çimento doğrudan kırık omur içine enjekte edilirken, kifoplastide öncelikle bir balon yerleştirilir. Balon şişirilerek çöken omur yüksekliği kısmen düzeltilir ve ardından çimento boşluğa doldurulur. Bu nedenle kifoplasti, omur yüksekliğini restore etmede avantajlıdır. Ancak vertebroplasti ameliyatı, daha hızlı uygulanabilmesi, ekonomik olması ve çoğu hastada yeterli ağrı kontrolü sağlaması nedeniyle yaygın biçimde tercih edilmektedir.
Bilimsel Bulgular ve Klinik Başarı
Çok sayıda klinik araştırma, vertebroplasti ameliyatının ağrıyı azaltmada ve yaşam kalitesini artırmada son derece etkili olduğunu göstermiştir. Literatürde, bu işlemin uygulandığı hastaların %80’inden fazlasında belirgin ağrı azalması ve fonksiyonel iyileşme sağlandığı bildirilmiştir.
Örneğin, Ulusoy ve arkadaşlarının 2018 yılında European Spine Journal’da yayımlanan çalışmasında, sement destekli omurga cerrahilerinde pulmoner sement embolisi (PCE) oranı %16,3 olarak bildirilmiş; ancak klinik olarak belirti veren vakalar yalnızca %1,4 olmuştur. Bu bulgular, vertebroplasti ameliyatının dikkatli uygulandığında güvenli bir prosedür olduğunu göstermektedir.
Olası Komplikasyonlar
Her cerrahi işlemde olduğu gibi vertebroplasti ameliyatının da bazı riskleri vardır. En sık görülen komplikasyon çimento kaçağıdır (cement leakage). Bu durum çoğu zaman klinik açıdan önemsizdir; nadiren sinir basısı veya pulmoner emboli gibi ciddi sonuçlara yol açabilir. Ayrıca komşu vertebralarda yeni kırık gelişme riski de mevcuttur.
Bu komplikasyonların önlenebilmesi için deneyimli cerrahlar tarafından, düşük basınç ve kontrollü enjeksiyon teknikleriyle işlem yapılmalıdır. Floroskopi veya modern navigasyon sistemleriyle yapılan görüntüleme desteği, güvenliği daha da artırmaktadır.
Sonuç
Vertebroplasti ameliyatı, osteoporoz veya metastatik hastalıklara bağlı omurga kırıklarında ağrıyı hızlı biçimde azaltan, güvenli ve etkili bir tedavi yöntemidir. Minimal invaziv yapısı sayesinde hastalar kısa sürede ayağa kalkabilir, günlük yaşamlarına geri dönebilir. Uygun hasta seçimi, doğru teknik ve dikkatli uygulama ile vertebroplasti ameliyatı, modern omurga cerrahisinin en değerli tedavi seçeneklerinden biri haline gelmiştir.
